Datum: 17 juni 2024
Om de werkgelegenheid voor statushouders te vergroten, zijn de gemeente Tilburg, ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie) en het Refugee Team een unieke samenwerking aangegaan. Het project ‘nieuwe doelgroepen agrarische sector’ biedt een veelbelovende kijk op het potentieel van statushouders binnen een sector die kampt met een tekort aan arbeidskrachten. We spraken met Zoë Pronk van het Refugee Team, Jorrit Hermes van de gemeente Tilburg en Maaike Mikkers van ZLTO over hun ervaringen met de pilot die inmiddels is afgerond.
Tekst: Elte Palm (Colland Arbeidsmarkt) | Foto’s: Refugee Team
De samenwerking van de pilot ontstond uit een oproep van het Refugee Team in 2022 op sociale media, waarin gezocht werd naar werkplekken in de land- en tuinbouw voor statushouders. Zoë: “Deze oproep trok de aandacht van ZLTO, die met ons heeft gekeken of dit initiatief kan bijdragen aan het verhogen van de instroom van potentiële werknemers in de agrarische sector.” Jorrit: “Een belangrijke taak van de gemeente is om statushouders aan werk te helpen. Wij hebben nauw contact met het Refugee Team en zagen een mooie kans om hiermee de integratie en werkgelegenheid van statushouders verder te stimuleren”.
“Het Refugee Team heeft een inburgeringsprogramma. Daarin begeleiden we statushouders van huissleutel tot aan betaald werk en alles wat erbij komt kijken om op eigen benen te staan,” legt Zoë uit. “Ook bieden wij verschillende workshops aan op het gebied van gezondheid, opvoeding en onderwijs, en begeleiden wij hen naar vrijwilligerswerk of een betaalde baan.”
Zoë: “De pilot is in 2023 gestart. ZLTO heeft een aantal Brabantse boomkwekers gesproken. Drie reageerden direct enthousiast waar mee is kennisgemaakt. Bij één boomkweker was er een match. Jorrit: “De ervaringen waren van beide kanten zeer positief. Logistiek bleek echter wel een uitdaging. Veel boomkwekerijen liggen in het buitengebied en zijn daardoor met Openbaar Vervoer lastig te bereiken. Ook het koude weer dat de meeste statushouders niet gewend zijn, zorgde voor een lichamelijke belasting. Dat zijn wel zaken waar we de volgende keer meer rekening mee moeten houden.” Zoë: En vergeet niet dat veel statushouders uit een land van oorlog komen. Het kost tijd om hier te ‘landen’. Wat voor ons vanzelfsprekend is, is dat voor hen niet. Gelukkig bieden onze coaches goede ondersteuning en begeleiding om hen zo goed mogelijk te integreren.”
“Het is belangrijk dat bedrijven de waarde inzien van het bieden van kansen aan statushouders”
Het project heeft belangrijke lessen opgeleverd. “Het plaatsen van individuen is lastig,” erkent Jorrit. “Samenwerking met meerdere bedrijven en een grote groep potentiële werknemers is essentieel om echt stappen te maken.” Zoë voegt toe: “We moeten ook meer tijd nemen voor de kennismaking tussen werknemers en bedrijven, en het vinden van de juiste match. Evenals in de voorlichting aan bedrijven over de voordelen van inclusief werkgeverschap. Het managen van verwachtingen aan de voorkant hoort daar ook bij. Het kost tijd en energie voordat statushouders goed inzetbaar zijn.
“Het is belangrijk dat bedrijven de waarde inzien van het bieden van kansen aan statushouders,” benadrukt Zoë. “Dit draagt niet alleen bij aan de integratie van deze groep, maar biedt ook voordelen voor bedrijven, zoals toegewijde en gemotiveerde werknemers.” Jorrit: “Door samen te werken en de mogelijkheden te verkennen, kunnen lokale bedrijven een belangrijke rol spelen in het creëren van een inclusieve en diverse arbeidsmarkt in de agrarische sector.”
Zoë: “De uitkomsten van deze pilot bieden veel perspectief voor de toekomst. Het succes van dit initiatief is een springplank naar nieuwe mogelijkheden. We staan niet stil; momenteel richten we onze blik op andere sectoren, zoals de hoveniers en dierhouderij en zoeken we samenwerking met andere gemeenten.” Jorrit: “Uiteindelijk hopen we een positieve impact te hebben op de agrarische sector en de maatschappij als geheel. Door goed te blijven samenwerken met de betrokken partijen, kunnen we niet alleen de integratie van statushouders bevorderen, maar ook de personeelstekorten in de agrarisch sector aanpakken. Wij hopen hier een bijdrage aan te kunnen leveren.”
Statushouders kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. Het RefugeeTeam kijkt samen met gemeenten naar oplossingen en samenwerkingsverbanden. Met als uiteindelijke doel, het begeleiden van statushouders tot aan betaald werk. LTO onderschrijft dit doel en ziet tegelijkertijd ook kansen voor het creëren van arbeidsplaatsen voor zij-instromers in de agrarische en groene sectoren. Maaike Mikkers (Beleidsspecialist Sociaaleconomischt beleid & onderwijs): “Wij voelen ons in de eerste plaats maatschappelijk verantwoordelijk om deze doelgroep verder te helpen en niet aan de zij-lijn te laten staan. Daarom zijn wij de samenwerking aangegaan met het Refugee Team en de gemeente Tilburg. Als we daarmee ook nog mensen aan het werk kunnen helpen, is dat natuurlijk mooi meegenomen.”
Belangrijke lessen zijn geleerd uit de pilot met boomkwekers. Maaike: “De samenwerking met een sociaal maatschappelijke organisatie zoals Refugee Team, de gemeente en een werkgeversorganisatie zoals ZLTO is cruciaal. Iedere organisatie heeft vanuit zijn eigen rol en expertise een belangrijke bijdrage. Maatwerk is een tweede belangrijke les. Je hebt bijvoorbeeld te maken met de locatie van het bedrijf en logistiek, de werkzaamheden en vaardigheden. Dat moet je heel goed organiseren en afstemmen op deze doelgroep. Daarbij is een goede voorlichting nodig over wat erbij komt kijken als je gaat werken in de land- en tuinbouw hier in Nederland. Een derde belangrijke les en voorwaarde is dat de geïnteresseerde bedrijven ook maatschappelijk betrokken moeten zijn en het belangrijk vinden om statushouders verder te helpen.”
Maaike: “We hebben de pilot in de boomkwekerij afgerond en goed geanalyseerd waar verbeterpunten liggen. In die sector gaan wij door met het zoeken naar een match tussen statushouders en bedrijven. Daarnaast schalen wij verder op in andere regio’s en in andere sectoren. Wij zijn nu samen met LLTB en LTO Noord in Roermond en Maassluis bezig met soortgelijke initiatieven. Dat doen wij ook met bedrijven uit andere sectoren zoals Dierhouderij en Open Teelten. De financiering wordt mogelijk gemaakt vanuit het fonds Colland Arbeidsmarkt. Wij hopen natuurlijk dat zoveel mogelijk bedrijven willen meedoen.”
Maaike Mikkers (ZLTO) via maaike.mikkers@zlto.nl
Robert Veenstra (LTO Noord) via rveenstra@ltonoord.nl
Nicole Alberts (LLTB) via nalberts@lltb.nl